Tác giả Trần Thịnh
Với vốn liếng chữ nghĩa của một giáo viên cộng với niềm đam mê, học hỏi, rèn luyện sáng tác và biểu diễn đờn ca tài tử, cải lương, người thầy giáo – tác giả Trần Thịnh tuy mới “tập tành” sáng tác và dự thi ở những “cuộc chơi” cấp tỉnh và khu vực, nhưng đã nhanh chóng mang về hàng “đống” giải thưởng. Ở lĩnh vực biểu diễn, anh cũng gặt hái kết quả không kém.
Trần Thịnh (bên trái) trong ngày nhận giải Cuộc thi sáng tác lời mới bài ca TTNB tỉnh Long An 2023.
Một cuộc thi đoạt 3 giải Tại lễ tổng kết, trao giải Cuộc thi sáng tác lời mới bài ca Tài tử Nam bộ (TTNB) lần thứ I, năm 2023 dành cho các tác giả chuyên và không chuyên đang sinh sống và làm việc trong tỉnh Long An do Hội Liên hiệp VHNT tỉnh Long An tổ chức hôm 8/12/2023, những người có mặt không khỏi bất ngờ khi có 1 tác giả lên nhận giải đến 3 lần, đó là tác giả Trần Thịnh.
Theo Ban Tổ chức cuộc thi, qua 2 tháng phát động, đã có 91 tác phẩm dự thi. Trong đó Bảng A gồm các sáng tác mang các điệu thức trong hệ thống bài bản của nghệ thuật TTNB là Bắc, Hạ, Nam, Oán, Ngự, có tổng cộng 73 tác phẩm dự thi. Bảng B dành cho các bài vọng cổ nhịp 16, có 8 tác phẩm và Bảng C gồm các liên khúc lý, có 11 tác phẩm. Ban Tổ chức và Ban Giám khảo đã chọn trao tổng cộng 17 giải ở 3 bảng. Trong đó tác giả Trần Thịnh ở huyên Cần Đước đã đoạt 3 giải: Hai giải ở Bảng A “xương xẩu” (Giải B cho tác phẩm “Về Long An nhớ người xưa” theo thể điệu Phú lục chấn 3 lớp và Giải C cho tác phẩm “Ngày đoàn viên” theo thể điệu Bát man tấn cống 30 câu) và 1 giải ở Bảng B (Giải C cho tác phẩm “Ngũ cung hòa điệu trên đất Long An”, vọng cổ nhịp 16). Trong năm 2023 này, Trần Thịnh còn đoạt giải Khuyến khích ở Cuộc thi sáng tác cổ nhạc, nhân kỷ niệm 20 năm thành lập và phát triển quận Bình Tân do UBND quận Bình Tân tổ chức.
Đây không phải lần đầu tiên Trần Thịnh đoạt nhiều giải thưởng trong cùng một năm và trong một cuộc thi. Trước đó, vào năm 2022, tại Cuộc thi sáng tác lời mới 20 bản tổ Đờn ca (ĐC) TTNB tỉnh Trà Vinh, Trần Thịnh đoạt cùng lúc 2 giải (Khuyến khích). Cũng trong năm đó, tại Cuộc thi sáng tác lời mới 20 bản tổ ĐCTTNB tỉnh Đồng Tháp, Trần Thịnh cũng đoạt 2 giải (Giải Nhì và Khuyến khích). Trong năm 2022, Trần Thịnh còn có 1 giải thưởng ở Cuộc vận động sáng, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” tỉnh Long An (Giải A, bài vọng cổ nhịp 32 – Gương Bác soi sáng đời con).
Trần Thịnh từ đàn, hát, bước qua sáng tác. Trước đó, trong năm 2021, Trần Thịnh đoạt cùng lúc 2 giải (Giải Nhất và Khuyến khích) ở Cuộc thi sáng tác lời mới các làn điệu dân ca Việt Nam do Trung tâm Văn hóa TP.HCM tổ chức. Cũng trong năm này, anh đoạt Giải Khuyến khích Cuộc thi sáng tác bài ca vọng cổ khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và 1 giải Khuyến khích khác trong Cuộc vận động sáng tác tác phẩm văn học đề tài chống dịch Covid-19 do Sở Văn hóa – Thể thao TP.HCM tổ chức.
Trước đó nữa, trong năm 2020, Trần Thịnh đoạt cùng lúc 3 giải (đều Giải Ba) ở Cuộc thi sáng tác lời mới bài bản ĐCTTNB do Tung tâm Văn hóa TP.HCM tổ chức. Cũng trong năm này, anh đoạt Giải Nhất ở Cuộc thi sáng tác lời mới 20 bản tổ ĐCTTNB do Sở VH-TT-TT&DL tỉnh Bạc Liêu tổ chức.
Ca trước viết sau Phần nhiều những tác giả, soạn giả viết bài ca vọng cổ, cải lương, bài bản ĐCTTNB xuất thân từ “thầy đàn” hoặc nghệ sĩ hát (hoặc cả hai). Nghề đàn, nghề hát đã giúp họ có thêm kinh nghiệm, lợi thế khi chuyển sang sáng tác. Trần Thịnh cũng không ngoại lệ, trước khi bước vào sáng tác, anh đã “làm mưa làm gió” ở các kỳ hội diễn văn nghệ quần chúng hoặc liên hoan Đờn ca tài tử huyện Cần Đước và tỉnh Long An.
Trần Thịnh mới bước vào sáng tác vài ba năm trở lại đây và nhanh chóng ghi dấu ấn trong giới ca cổ và ĐCTT tỉnh nhà và khu vực. Trước đó, từ khoảng năm 2015 trở đi, người mộ điệu ở huyện Cần Đước thấy xuất hiện một giọng ca cổ lạ, trầm, khỏe và có kỹ thuật, ở các hội thi văn nghệ ngành Giáo dục hoặc văn nghệ quần chúng huyện Cần Đước, tên là Trần Thịnh. Để rồi sau đó giọng ca Trần Thịnh liên tục đoạt giải ở các cuộc thi văn nghệ phong trào cấp huyện.
Đến năm 2018, Trần Thịnh mạnh dạn đăng ký dự thi Giọng hát hay Công nhân – Viên chức – Lao động tỉnh Long An và đoạt Giải Nhì. Cũng trong năm này, anh đoạt Giải A Hội diễn Văn nghệ quần chúng tỉnh Long An ở thể loại cổ nhạc. Năm sau, giọng ca Trần Thịnh đoạt cùng lúc 2 giải (Giải Nhì và Giải Ba) ở Cuộc thi ĐCTT tỉnh Long An 2019. Năm sau, ở Cuộc thi ĐCTT tỉnh Long An năm 2020, anh đoạt 3 giải: Giải Nhất (điệu Ngự); Giải Nhất Nông thôn mới; Giải Nhì - Vọng cổ nhịp 16. Đến Liên hoan ĐCTT tỉnh Long An mở rộng năm 2022, anh đoạt tiếp Giải B (điệu Hạ).
Nghệ thuật đã chọn người Sinh ra và lớn lên ở xã Phước Tuy, huyện Cần Đước (một trong những cái nôi của ĐCTT), có ông nội từng theo đoàn hát bội, cha cũng từng chơi ĐCTT ở địa phương, chất “đờn ca” như có sẵn trong máu của Trần Thịnh. Năm 1997, anh tốt nghiệp THPT và đăng ký thi vào Trường Sân khấu – Điện ảnh TP.HCM, nhưng gia đình anh không cho, có lẽ vì đã nhiều nếm trải những bạc bẽo của nghè “cầm ca”, bắt anh phải thi vào ngành khác. Chiều theo ý gia đình, anh đã học Trường Cao đẳng Sư phạm Long An từ năm 1997 đến năm 2000. Xong anh trở về quê hương làm nghề “gõ đầu trẻ” môn tiếng Anh.
Nhưng cái nghiệp “cầm ca” không buông tha Trần Thịnh. Trong những năm học sư phạm ở Tân An, anh đã lân la đến Trung tâm Văn hóa tỉnh và thấy có lớp Năng khiếu cải lương do NSƯT Ánh Hồng phụ trách và đã đăng ký vào học. Từ lớp năng khiếu của NSƯT Ánh Hồng, anh có cơ hội được học hỏi kỹ năng sáng tác từ NSƯT Hữu Lộc, chồng của NSƯT Ánh Hồng. Sau đó Trần Thịnh còn được “thọ giáo” những soạn giả kỳ cựu như Kha Tuấn, Diệp Vàm Cỏ, BTV Võ Tử Uyên, nghệ nhân dân gian Phạm Lơ,...
Ban đầu, Trần Thịnh học ca và học sáng tác chủ yếu để thỏa niềm đam mê, thỉnh thoảng ca hát phục vụ thầy cô và học sinh nơi anh dạy học. Nhưng cái nghiệp “cầm ca” đã chọn anh và buộc anh phải theo. Mãi đến năm 2015 anh mới bước lên sân khấu, sau đó bước thêm qua sáng tác và lĩnh vực nào cũng thành công. Năm 2018 anh được kết nạp vào Hội Liên hiệp VHNT tỉnh Long An, chuyên ngành Sân khấu. Trần Thịnh tự nhủ sẽ cố gắng đóng góp công sức nhỏ bé của mình vào duy trì và phát triển nghệ thuật ĐCTTNB như là cách trả ơn các thầy cô đã truyền dạy cho anh, với quê hương Long An và Cần Đước đã có công góp phần sáng tạo nên bộ môn nghệ thuật truyền thống được vinh danh là “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại”!